BETON YOLLAR KONUSUNDA GÜNCEL BİLGİLER
Dr. Müh. Alf Vollpracht
Çeviri: Selma Karakule
Beton kaplamalı çevre yolları
Beton yol kaplamaları çevre yolları için masrafları azaltan ve rekabet gücüne sahip bir yol biçimi olarak kendini kanıtlamıştır. Almanya’da bir pilot projenin trafiğe açılması nedeniyle beton yolların uzun hizmet ömürleri sürelerine dikkat çekilmektedir.
Çevre yollarının beton yol olarak yapımı
“Trafiğin artışı insanların yaşam kalitesini kısıtlamadığı sürece normaldir. Sayısız yerleşim birimi bugün yoğun bir transit trafik yükü altındadır. Gürültü, atık gazlar ve kazalar, bazı yerlerde taşınması zor bir yük halini almıştır. Burada acil önlemlerin alınması gereklidir. Ayrıca buna ilaveten bu bölgelerde güvenli seyahat ve nakliyat sürelerinin de elde edilmesi gerekmektedir. Hızlı otoyol bağlantılarını akılcı bir biçimde destekleyen eyaletler arası karayolu trafiği akıcı olmalıdır.„ (Federal Yol Planlaması Taslağı, Çevre yollarının güçlendirilmesi çalışmaları 2003’den alıntı, Mart 2003).
Almanya’daki yol ağının geliştirilmesi için hazırlanan bu taslak kapsamında, bu nedenlerle 2001’den 2015’e dek olan süre için acilen 3050 km uzunluğunda 740 yeni çevre yolu bulunmaktadır.
Almanya’da çevre yolları şimdiye dek asfalt kaplama yöntemi ile yapılmaktaydı. 2001-2002 yıllarında B8n federal yolunun yeniden yapımı çerçevesinde Düsseldorf-Kaiserswerth çevre yolu ekonomik bir teklif sayesinde beton yol kaplamasına sahip oldu. Bu projeden, çevre yolları için beton kaplamaların uygun ve rekabet edebilir niteliklere sahip olduğu konusunda belirli çerçeve projeler türetilebilir. Bu pilot projenin trafiğe açılması münasebetiyle Almanya’daki Yapı Otoritesi tarafından beton yolların uzun hizmet ömkürleri bir diğer olumlu nitelik olarak vurgulanmıştır.
90 lı yılların ortasında Kaiserswerth yöresindeki ortalama geçiş trafiği günde 24000 araçla sınırlıydı. B8n’in bir başka çevre yolu ile birlikte yapımından sonra ortalama günlük trafik 30000 araca ulaşacaktır. Çevre yolları bu yüzden kural gereği birbirinden 2 m genişliğinde beton bariyerli bir orta refujla bölünmüş, her biri 7,5 m genişliğinde gidiş geliş iki yol ve 1,5 m genişliğinde banketlerden meydana gelmektedir.
Düsseldorf-Kaiserswerth çevre yolunun yeniden yapımı 2.2 km, 1.5 km ve 1.2 km lik etaplara bölünmüştü. 1. etabın şartnamesinde bitümlü sıcak kaplama öngörülmekteydi. Tekliflerden birinde asfalt ve beton yapı yöntemlerini içeren alternatifler sunuldu. Teknik ve ekonomik değerlendirilme kriterlerine dayanılarak 26 cm kalınlığında bir beton kaplama yapılması uygun görüldü. Buna eklenen 2. etabın şartnamesi de bitümlü sıcak kaplama yöntemini içermekteydi. Burada da beton kaplama daha elverişli teklif olarak kabul edildi. Bunun sonucu olarak da 3. etabın şartnamesinde yalnızca beton yer aldı. Stabilize edilecek alanlar ve dökülecek beton miktarı şöyleydi:
1.etapta 32 000 m³ ya da 8200 m³
2.etapta 22 003 m³ ya da 5800 m³
3 etapta 19 000 m³ ya da 5000 m³
Buradan da anlaşılacağı üzere beton yollar, oldukça küçük alanlarda ve küçük beton miktarlarında bile pazarda kesinlikle rekabet edebilecek düzeydedir.
Beton yol yapım yöntemi için gerekli çerçeve koşullar
Çevre yolları ancak belirli kriterler yerinde ise ekonomik olarak beton yol yöntemi ile yapılabilirler. Bunlar sırasıyla trafik yükü, bunun neticesi olarak ortaya çıkan kesit ve güçlendirilecek zemin, etap uzunluğu, yeni yapım ya da yenileme çalışması olup olmadığı, yan yol ve kavşakların sayısı ve enine kot farkı değişkenidir. Çok zayıf bir